Ukraina

Ukraina – Alert kryzysowy

Aktualizacja: 27.12.2023

Rynek ukraiński stawał się coraz bardziej atrakcyjny dla polskiego biznesu, dowodem czego był wzrost wartości wymiany handlowej między Polską a Ukrainą w ostatnich latach. Agresja Rosji na Ukrainę zatrzymała ten proces. W obliczu zaistniałych okoliczności dla wielu przedsiębiorców istotnym problemem jest ograniczony dostęp do wiarygodnych informacji.

Wychodząc naprzeciw ich potrzebom, eksperci PAIH monitorują sytuację na Ukrainie, w tym wprowadzane przepisy, obostrzenia oraz zakazy i nakazy mające wpływ na prowadzenie współpracy handlowej. Na bieżąco publikujemy materiały informacyjne zawierające odwołanie do właściwych aktów prawnych, szczegółowe informacje na temat przyjętych restrykcji oraz inne istotne informacje, o które pytają zgłaszający się przedsiębiorcy.

Bieżąca sytuacja »

24 lutego 2022 r. na terytorium całej Ukrainy został wprowadzony stan wojenny oraz godzina policyjna (różne przedziały w zależności od regionu). Będą one obowiązywały do 14 lutego 2024 r.

Od niemal dwóch lat trwają walki zbrojne w Ukrainie. Federacja Rosyjska kontynuuje pełnowymiarową agresję zbrojną na Ukrainę. Wojska Federacji Rosyjskiej  wycofały się z początkowo zajętych regionów Ukrainy - obwodów kijowskiego, czernihowskiego, sumskiego, charkowskiego, z prawobrzeżnej części obwodu chersońskiego wraz z miastem Chersoniem. Na terenach deokupowanych trwają poszukiwania ofiar, postępowania śledcze, rozminowanie. Do Kijowa wraca coraz więcej mieszkańców, także wróciły z ewakuacji załogi ambasad niektórych krajów. Odbywają się wizyty na najwyższym szczeblu głów państw i organizacji międzynarodowych do Kijowa. Poszczególne kraje uzgadniają dalsze dostawy broni, w tym broni ciężkiej.  

Ataki bombowe, rakietowe i dronowe na infrastrukturę wojskową i cywilną odbywają się na całym terytorium kraju z terytorium Rosji, Białorusi, ze statków na Morzu Czarnym, z bombowców rosyjskich. Na kierunkach Donieckim i Południowym okupanci nasilili działania wojenne na całej linii frontu. Zajęte pozostają terytoria na wschodzie i południu Ukrainy, m.in. częściowo regiony doniecki, ługański, chersoński i zaporoski. Na terenach czasowo okupowanych wrogie jednostki terroryzują ludność cywilną, niszczą infrastrukturę krytyczną i blokują dostawy towarów. Występują przypadki egzekucji ludności cywilnej. W niektórych miejscowościach sytuacja jest bliska katastrofy humanitarnej. Trwa ewakuacja kobiet, dzieci, osób starszych i niepełnosprawnych.

Szczególnie masowo Federacja Rosyjska atakuje infrastrukturę energetyczną Ukrainy - obiekty generacji i transportowania energii elektrycznej i cieplnej oraz infrastrukturę transportowania zboża w Odessie.

Podróże na Ukrainę »

W związku z działaniami zbrojnymi w Ukrainie MSZ odradza wszelkie podróże do Ukrainy. Obywatele polscy, którzy przebywają w Ukrainie, powinni natychmiast opuścić jej terytorium. Pełna treść ostrzeżenia dostępna tutaj.

Stan wojenny i okoliczności siły wyższej »

W związku z agresją wojskową Federacji Rosyjskiej na Ukrainę na mocy Rozporządzenia Prezydenta Ukrainy nr 64/2022 wprowadzono stan wojenny od godz. 05:30 dnia 24 lutego 2022 r. Obecnie stan wojenny został przedłużony na okres do 14 lutego 2024 r.

Izba Handlowo-Przemysłowa Ukrainy opublikowała na swojej stronie internetowej dostępne do pobrania zaświadczenie potwierdzające wystąpienie okoliczności siły wyższej. Podstawą jest Rozporządzenie Prezydenta Ukrainy z dnia 24 lutego 2022 r. nr 64/2022 „O wprowadzeniu stanu wojennego na Ukrainie”. Izba Handlowo-Przemysłowa Ukrainy potwierdziła, że ​​te okoliczności, zaczynając od 24 lutego 2022 r. do ich oficjalnego zakończenia są okolicznościami nadzwyczajnymi, nieuniknionymi i obiektywnymi dla podmiotów gospodarczych i/lub osób fizycznych stosownie do zapisów umów, niektórych zobowiązań/obowiązków podatkowych i/lub innych, których wykonanie stało się niemożliwe w odpowiednim czasie ze względu na wystąpienie okoliczności siły wyższej.  

Zaświadczenia do pobrania: 

Ograniczenia finansowe »

Na mocy Rozporządzenia Narodowego Banku Ukrainy „O funkcjonowaniu systemu bankowego i rynku walutowego od 24 lutego 2022 roku w warunkach stanu wojennego na całym terytorium Ukrainy” wprowadzono szereg tymczasowych ograniczeń w funkcjonowaniu systemu bankowego i rynku walutowego w celu zapewnienia stabilnego funkcjonowania systemu finansowego państwa, maksymalnego wspierania działań Sił Zbrojnych Ukrainy, a także sprawnego funkcjonowania obiektów infrastruktury krytycznej. Są to m.in.: 

  • ograniczenie funkcjonowania rynku walutowego Ukrainy,
  • ograniczenie wypłaty gotówki z konta klienta do wysokości 100 000 UAH dziennie (poza wynagrodzeniami i świadczeniami socjalnymi), z wyjątkiem przedsiębiorstw i instytucji zapewniających realizację planów mobilizacyjnych (zadań) Rządu oraz transakcji realizowanych na podstawie indywidualnych zezwoleń Narodowego Banku Ukrainy, dokonywanych bez naliczania i potrącania prowizji; 
  • ograniczenie wypłaty gotówki z kart płatniczych za granicą do wysokości 12 500 UAH tygodniowo;
  • zakaz przelewów P2P obywateli za granicę z kart płatniczych prowadzonych w UAH ukraińskich banków;
  • ograniczenie przelewów P2P z walutowych kart płatniczych banków ukraińskich na karty banków zagranicznych w ramach miesięcznego limitu 100 tys. UAH;
  • miesięczny limit płatności za granicą kartami płatniczymi w hrywnach do wysokości 100 000 UAH (równowartość) ze wszystkich rachunków bankowych klientów otwartych w UAH;
  • zakaz wypłacania środków pieniężnych z rachunków klientów w walutach obcych, z wyjątkiem przedsiębiorstw i instytucji zapewniających realizację planów mobilizacyjnych (zadań) Rządu oraz realizowanych na podstawie specjalnych zezwoleń Narodowego Banku Ukrainy;
  • ograniczenie na opłatę usług lub robót nierezydentów wyłącznie do tych, które znajdują się w specjalnym wykazie;
  • wstrzymanie realizacji transakcji wydatkowych z kont rezydentów państwa, które dokonało agresji zbrojnej na Ukrainę; 
  • wstrzymanie emitowania pieniądza elektronicznego przez banki emitujące pieniądz elektroniczny, uzupełnianie portfeli elektronicznych pieniądzem elektronicznym, dystrybucja pieniądza elektronicznego. 

Narodowy Bank Ukrainy zaczął stopniowo łagodzić ograniczenia (źródło): 

  • zezwolono rezydentom na dokonywanie przelewów za granicę w celu obsługi i spłaty nowych kredytów zagranicznych, których środki zostaną przelane z zagranicy po 20 czerwca 2023 r. na rachunki kredytobiorców w ukraińskich bankach;
  • zniesiono wprowadzone wcześniej zakazy dotyczące bezgotówkowego zakupu walut obcych w ukraińskich bankach, a także podniesiono miesięczny limit zakupu bezgotówkowej waluty obcej podlegającej zdeponowaniu na okres minimum trzech miesięcy;
  • zniesiono wszystkie ograniczenia związane z gotówkową sprzedażą walut klientom indywidualnym przez ukraińskie banki i niebankowe instytucje finansowe;
  • umożliwiono spłatę kredytów zabezpieczonych przez międzynarodowe instytucje finansowe i zagraniczne agencje ubezpieczenia kredytów eksportowych.
Ograniczenia i uproszczenia w handlu zagranicznym »

Ukraiński Rząd wprowadził ograniczenia dla eksportu z Ukrainy niektórych towarów (źródło):

  • ustanowiono zerowe kontyngenty eksportu dla niektórych produktów spożywczych, m.in. soli, kaszy gryczanej;
  • ustanowiono kontyngenty na eksport paliw, m.in. gazu ziemnego, drewna i oleju opałowego, węgla;
  • licencje eksportowe obejmują niektóre rodzaje mięsa, zbóż, cukru, jaj kurzych, nawozów etc.

W związku z wprowadzonym stanem wojennym uproszczono procedury związane z importem leków na Ukrainę. Na obszar celny Ukrainy można wprowadzać zarejestrowane leki w zagranicznych opakowaniach i niezarejestrowane produkty lecznicze wraz z certyfikatem jakości producenta.

Od 1 grudnia 2023 r. obowiązują dodatkowe środki kontroli nad wwozem pomocy humanitarnej. Jest wymagana rejestracji zarówno podmiotu wwożącego pomoc, jak też podmiotu przyjmującego (w dedykowanym rejestrze państwowym). Rozporządzenie nakłada obowiązek szczegółowego deklarowania otrzymywanych towarów, a także składania sprawozdań dot. ich dystrybucji.

Transformatory, agregaty prądotwórcze, baterie, specjalne środki ochrony indywidualnej, pewne środki farmaceutyczne i wyroby medyczne, monokulary, binokulary, noktowizory oraz niektóre inne urządzenia elektryczne są zwolnione z cła i podatku VAT.

Dla przewozów towarowych wprowadzono system ekolejka - obowiązkowy system rejestracji przewozów towarowych dla sprawniejszego przekraczania granicy z Ukrainą.

Od producentów lub importerów towarów innych niż produkty spożywcze nie są wymagane opinie z państwowego badania sanitarno-epidemiologicznego. 1 października 2023 r. weszły w życie przepisy nowej ustawy O systemie zdrowia publicznego nr 2573-IX, które zniosły obowiązek uzyskiwania opinii z państwowego badania sanitarno-epidemiologicznego przez producentów i importerów wyrobów innych niż produkty spożywcze. Dostęp do nowej ustawy pod linkiem (tekst w języku ukraińskim). Z dniem wejścia w życie utraciła ważność Ustawa Ukrainy „O zapewnieniu opieki sanitarnej i epidemiologicznej ludności”, na mocy której były prowadzone państwowe badania sanitarno-epidemiologiczne i wydawane opinie z państwowego badania sanitarno-epidemiologicznego (Ustawa O systemie zdrowia publicznego, Rozdział IX Przypisy końcowe, art. 2, ust. 1). Jednocześnie skreślono opinię sanitarno-epidemiologiczną z Wykazu dokumentów o charakterze zezwalającym w zakresie działalności gospodarczej (Ustawa O systemie zdrowia publicznego, Rozdział IX Przypisy końcowe, art. 3 p. 30).

Ukraińskie akty prawne »

24 lutego 2022 r. wprowadzono szereg tymczasowych ograniczeń w funkcjonowaniu systemu bankowego i rynku walutowego w celu zapewnienia stabilnego funkcjonowania systemu finansowego państwa, maksymalnego wspierania działań Sił Zbrojnych Ukrainy, a także sprawnego funkcjonowania obiektów infrastruktury krytycznej (źródło);

W związku z wprowadzonym stanem wojennym uproszczono procedury związane z importem leków na Ukrainę. Na obszar celny Ukrainy można wprowadzać zarejestrowane leki w zagranicznych opakowaniach i niezarejestrowane produkty lecznicze wraz z certyfikatem jakości producenta (źródło);

22 lipca 2022 r.uchwalono wykaz usług, utworów, praw własności intelektualnej, innych praw niemajątkowych, za które można zapłacić walutowym przelewem zagranicznym (źródło);

16 września 2022 r. weszła w życie Ustawa Ukrainy O ustanowieniu dodatkowych gwarancji prawnych i socjalnych dla obywateli Rzeczypospolitej Polskiej przebywających na terytorium Ukrainy (źródło);

Zwolnienie z cła i podatku VAT wwożonych na Ukrainę agregatów prądotwórczych, transformatorów, baterii oraz niektórych innych urządzeń elektrycznych (źródło);

12 października 2022 r. zatwierdzono specjalny tryb prowadzenia zamówień publicznych na towary, roboty i usługi dla zamawiających, realizowanych zgodnie z Ustawą Ukrainy "O zamówieniach publicznych" na okres obowiązywania prawnego stanu wojennego w Ukrainie oraz w ciągu 90 dni od dnia jego ustania bądź uchylenia (źródło);

27 grudnia 2022 r. ukraiński rząd ustanowił kontyngenty lub licencjonowanie eksportu niektórych towarów m.in. soli, cukru, paliw, srebra i złota (źródło);

30 czerwca 2023 r. oficjalnie zakończono na całym terytorium Ukrainy stan kwarantanny związanej z pandemią COVID-19 (źródło);

5 września 2023 r. Rozporządzeniem Rady Ministrów Ukrainy nr 953 zniesiono uproszczoną procedurę przekazywania pomocy humanitarnej. Nowe przepisy weszły w życie 1 grudnia 2023 r. (źródło);

1 października 2023 r. weszły w życie przepisy nowej ustawy O systemie zdrowia publicznego nr 2573-IX, które zniosły obowiązek uzyskiwania opinii z państwowego badania sanitarno-epidemiologicznego przez producentów i importerów wyrobów innych niż produkty spożywcze (źródło).

8 grudnia 2023 r. weszła w życie ustawa częściowo przywracająca kontrole podatkowe w firmach działających w Ukrainie, których przeprowadzanie było zawieszone w związku z obowiązującym stanem wojennym (źródło).

Wsparcie dla biznesu - oferta PAIH »

PAIH realizuje program wsparcia tymczasowego przeniesienia działalności do Polski, w ramach którego:

  • udostępnia bezpłatną przestrzeń co-workingową w centrum Warszawy, rejestracja firm poprzez stronę internetową: cowork-ukraina.paih.gov.pl
  • wprowadza stałą obsługę w języku ukraińskim
  • prowadzi bazę dostępnych natychmiast powierzchni logistycznej i produkcyjnej
  • udziela wszelkich informacji niezbędnych do szybkiego rozpoczęcia działalności

Wszyscy zainteresowani otrzymają pełne, bezpłatne wsparcie naszych specjalistów w zakresie m.in.: wyszukania odpowiedniej nieruchomości do prowadzenia działalności (działki, hale, biura); doradztwa w zakresie możliwej pomocy publicznej (granty, zwolnienia podatkowe); wsparcia w kontaktach z administracją centralną i lokalną, Informacji na temat warunków prowadzenia działalności w Polsce.

Więcej informacji: +48 22 334 99 11, e-mail: ukraina@paih.gov.pl

Istotne informacje dla polskiego biznesu »

Komisja Europejska przekaże 16 mln EUR na pomoc Ukrainie. Koordynować proces wydatkowania środków będzie BGK jako partner wdrażający. Fundacja Solidarności Międzynarodowej zajmuje się organizowaniem pomocy - od zakupów po dostarczenie ich do Ukrainy. Wsparcie będzie kierowane przede wszystkim na:

  • zakup autobusów szkolnych, które posłużą do transportu i ewakuacji dzieci podczas trwającej wojny,
  • zakup artykułów niezbędnych w okresie jesienno-zimowym (generatory elektryczne, piecyki i nośniki energii, przenośne łóżka, systemy oczyszczania wody, odzież termiczna i zimowa, jak również żywność, sprzęt medyczny, artykuły higieniczne, sprzęt gaśniczy i wozy strażackie),
  • udzielanie pomocy psychologicznej na terytorium Ukrainy.

Postępowania zakupowe będą ogłaszane przez Fundację Solidarności Międzynarodowej na platformie zakupowej: https://platformazakupowa.pl/pn/solidarityfund/proceedings.

Ze względu na krytyczny stan infrastruktury energetycznej Ukrainy spowodowany atakami Federacji Rosyjskiej są podejmowane działania w zakresie naprawy uszkodzeń i wznowienia dostaw energii. Podmioty z branży energetycznej mogą uczestniczyć w projektach dostawy niezbędnych materiałów i urządzeń:

  • Informacje na temat możliwości dostaw na rzecz odbudowy ukraińskiej infrastruktury energetycznej znajdują się na specjalnej stronie https://rebuild.energy/. Witryna zawiera szczegółowe informacje o aktualnej sytuacji w ukraińskim systemie energetycznym, pilnych potrzebach i umożliwia bezpośredni kontakt dostawców urządzeń i materiałów z uczestnikami ukraińskiego systemu elektroenergetycznego.
  • Przetargi na rzecz odbudowy infrastruktury energetycznej Ukrainy są prowadzone przez Energy Security Project USAID, który proceduje także przetargi finansowane przez Ukraine Energy Support Fund prowadzony przez Energy Community. Aktualne informacje o otwartych przetargach są dostępne pod linkiem: https://energysecurityua.org/tenders/.

8 grudnia 2023 r. weszła w życie ustawa częściowo przywracająca kontrole podatkowe w firmach działających w Ukrainie, których przeprowadzanie było zawieszone w związku z obowiązującym stanem wojennym.

Wsparcie dla uchodźców z Ukrainy »

4 marca 2022 r. weszła w życie decyzja wykonawcza Rady (UE) nr 2022/382 w sprawie wprowadzenia tymczasowej ochrony przewidzianej dyrektywą o ochronie czasowej dla osób, które zostały zmuszone do opuszczenia Ukrainy w związku z inwazją wojskową na jej terytorium. Ochrona tymczasowa przewiduje proste i szybkie uzyskanie przez wysiedleńców podstawowych praw do edukacji, zatrudnienia, ubezpieczenia zdrowotnego i innych. Od 12 marca 2022 r. w Polsce obowiązuje specjalna ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa.

Po wejściu w życie nowych regulacji zmianie ulegnie art. 2 ust. 1 i 2 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, pobyt obywateli Ukrainy w Polsce uznaje się za legalny do 4 marca 2024 r. (a w niektórych przypadkach do 31 sierpnia 2024 r. lub 30 września 2024 r.). Do tego dnia legalnie w Polsce przebywać mogą zarówno obywatele Ukrainy, którzy przybyli do Polski w następstwie działań wojennych na Ukrainie po dniu 24 lutego 2022 r., jak i obywatele Ukrainy, którzy przebywali w Polsce przed dniem 24 lutego 2022 r. na podstawie polskich wiz krajowych lub polskich zezwoleń na pobyt czasowy, które utraciły ważność przed dniem 1 lipca 2023 r. (źródło).

Ważne kontakty dla obywateli Ukrainy

Wszelkie informacje o dostępnej pomocy dla obywateli Ukrainy znajdują się na stronie: https://pomagamukrainie.gov.pl/  

Należy również pamiętać o dostępnych infoliniach, pod którymi można uzyskać szczegółowe informacje: 

  • informacje, dotyczących szczegółowych zasad przekraczania granicy, skontaktuj się ze Strażą Graniczną: +48 82 568 51 19. 
  • informacje dla obywateli polskich oraz posiadaczy Karty Polaka przebywających na Ukrainie: +48 22 523 88 80. 
  • infolinia policji (sprawy bezpieczeństwa oraz osób zaginionych): +48 47 721 23 07. 
  • infolinia ogólna: +48 47 721 75 75. 
  • infolinie urzędów wojewódzkich: 
    • Bydgoszcz 
      Infolinia (język ukraiński i rosyjski), od poniedziałku do piątku w godz. 7:00-22:00: +48 52 349 74 61, +48 52 349 78 02
      Infolinia (język polski) czynna całodobowo: +48 52 587 27 71
    • Lublin 
      Infolinia czynna codziennie (w godz. 7:00-18:00): +48 692 268 717, +48 883 849 598
      Infolinia całodobowa: +48 692 476 823
    • Gorzów Wielkopolski, Zielona Góra 
      Infolinia: +48 95 785 18 59
    • Łódź 
      Infolinia: +48 42 664 10 81
    • Kraków
      Całodobowa infolinia: +48 12 210 2002
    • Warszawa
      Infolinia: 987, +48 22 595 13 00
    • Rzeszów
      Infolinia: +48 800 100 990
    • Białystok
      603 660 052 - czynna całodobowo
      85 743 96 00 - czynna od pon. do pt. w godz. 7:30-15:30
    • Gdańsk
      Infolinia: +48 58 30 77 772
    • Katowice
      Infolinia: +48 32 606 32 32 (poniedziałki, środy, czwartki i piątki - w godz. 7:30-15.30, wtorki - w godz. 7:30-18:00)
    • Kielce
      Infolinia: +48 573 338 377
    • Olsztyn
      Infolinia: 987
    • Poznań
      Infolinia: +48 61 850 87 77 (w godz. 8:00-20:00)
    • Szczecin
      Infolinia całodobowa: +48 91 430 30 33

Informacje zawarte w udostępnionym materiale pochodzą z zewnętrznych baz, które w żaden sposób nie są administrowane, modyfikowane ani poddawane kontroli przez Polską Agencję Inwestycji i Handlu S.A. z siedzibą w Warszawie (dalej „PAIH”). Dokładamy wszelkich starań, aby przekazywane informacje zostały pozyskane z wiarygodnych źródeł, jednakże PAIH nie ponosi żadnej odpowiedzialności za dokładność, kompletność, wiarygodność, użyteczność, aktualność tych informacji oraz ich przydatność do określonego celu ani za wyniki uzyskane w związku z korzystaniem z tych informacji. PAIH nie ponosi odpowiedzialności z tytułu jakiejkolwiek szkody bezpośredniej lub pośredniej jakiegokolwiek rodzaju, w tym szkody za utratę zysków wynikłej z całkowicie lub częściowo wykorzystania informacji udostępnionych przez PAIH w niniejszym materiale. W związku z tym każdy odbiorca tych informacji powinien sprawdzić przydatność i poprawność wyżej wymienionych informacji zgodnie z ich przeznaczeniem i korzysta z tych informacji na własną odpowiedzialność. Polska Agencja Inwestycji i Handlu S.A. oraz jej pracownicy nie ponoszą w żadnym wypadku odpowiedzialności za jakąkolwiek decyzję lub działanie podjęte w oparciu o wyżej wymienione informacje ani za jakiekolwiek konsekwencje wynikające z decyzji podjętych w oparciu