1. Podatek od nieruchomości - istota podatku

Podatek ten zalicza się do grupy podatków majątkowych (przesłanką opodatkowania jest samo posiadanie określonych składników majątku - tutaj: nieruchomości i budowli). Podatek od nieruchomości jest podatkiem lokalnym, co oznacza m.in., że organami podatkowymi są organy wykonawcze gmin.

2. Przedmiot opodatkowania podatkiem od nieruchomości

Podatkowi od nieruchomości podlegają:

• grunty,
• budynki lub ich części oraz
• budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej (będące w posiadaniu przedsiębiorcy).

3. Podatnicy

Podatnikami podatku od nieruchomości są osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki osobowe będące:

• właścicielami,
• posiadaczami samoistnymi,
• użytkownikami wieczystymi gruntów lub
• posiadaczami nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego.

4. Podstawa opodatkowania

W zależności od przedmiotu opodatkowania podstawą opodatkowania podatkiem od nieruchomości jest:

• powierzchnia (grunty),
• powierzchnia użytkowa (budynki),
• wartość amortyzacyjna lub rynkowa (budowle).

Przy czym, dany obiekt jako przedmiot opodatkowania może być opodatkowany tylko raz, tj. obiekt, który wpisuje się w definicję budynku, nie może być jednocześnie opodatkowany jako budowla.

5. Stawki podatku

Wysokość stawek podatku od nieruchomości jest ustalana przez rady poszczególnych gmin. Maksymalny poziom stawek podatku od nieruchomości jest jednak ograniczony ustawowo. Uchwała określająca wysokość stawek podatku od nieruchomości na terenie właściwej gminy w danym roku podatkowym, wraz z powiązanymi formularzami, powinna być dostępna na stronie internetowej gminy miejsca położenia przedmiotu opodatkowania.

Gmina może różnicować wysokość stawek podatkowych ze względu na kryteria przedmiotowe (np. rodzaj prowadzonej działalności). Nie jest jednak uprawniona do uchwalenia różnych stawek w oparciu o kryterium podmiotowe.

6. Obowiązek podatkowy

Co do zasady, obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w　którym powstały okoliczności uzasadniające powstanie tego obowiązku. Jeżeli okolicznością, od której jest uzależniony obowiązek podatkowy, jest istnienie (np. wybudowanie) budowli albo budynku lub ich części, obowiązek podatkowy powstaje z　dniem 1 stycznia roku następującego po roku, w　którym budowa została zakończona albo w　którym rozpoczęto użytkowanie budowli albo budynku lub ich części przed ich ostatecznym wykończeniem.

7. Zwolnienia i wyłączenia

Zwolnione lub wyłączone z opodatkowania są m.in.:

• użytki rolne i lasy niezajęte na prowadzenie działalności gospodarczej (podlegają one natomiast podatkowi rolnemu lub leśnemu),
• grunty stanowiące nieużytki, użytki ekologiczne, grunty zadrzewione i zakrzewione niezajęte na prowadzenie działalności gospodarczej,
• grunty zajęte na pasy drogowe dróg publicznych,
• nieruchomości zajęte na prowadzenie nieodpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego,
• nieruchomości i budowle zwolnione na podstawie zwolnienia wprowadzonego w uchwale rady gminy,
• zabytki,
• infrastruktura kolejowa i portowa i nieruchomości na terenie lotnisk.

8. Wymiar

W zależności od tego czy podatnikiem jest osoba fizyczna czy osoba prawna lub jednostka organizacyjna, obowiązki podatnika względem organu podatkowego kształtują się odmiennie.

W przypadku, gdy podatnikiem jest osoba fizyczna, na podatniku ciąży obowiązek:

1. złożenia w określonym terminie, informacji o nieruchomościach i obiektach budowlanych, oraz
2. zapłaty podatku w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego, w　terminach: do dnia 15 marca, 15 maja, 15 września i　15 listopada roku podatkowego.

Natomiast gdy podatnikiem jest osoba prawna lub jednostka organizacyjna, w tym spółka niemająca osobowości prawnej, podatnik jest zobowiązany do:

1. składania w określonym terminie deklaracji na dany rok podatkowy;
2. odpowiedniego skorygowania deklaracji (jeśli zachodzą okoliczności uzasadniające obowiązek korekty);
3. wpłacania podatku, w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego, w　terminie do dnia 15 każdego miesiąca (za styczeń - do dnia 31 stycznia).

Jeżeli nieruchomość stanowi współwłasność lub znajduje się w posiadaniu osób fizycznych oraz osób prawnych, jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej lub spółek nieposiadających osobowości prawnej, to te osoby fizyczne są obowiązane do składania deklaracji na podatek od nieruchomości oraz opłacania podatku na zasadach obowiązujących osoby prawne.

Ostatnia aktualizacja: lipiec 2018