Ministrowie Grupy V4 i Francji debatowali w Krakowie na temat wyzwań stojących przed sektorem farmaceutycznym i biotechnologicznym

W debacie udział wzięli ministrowie właściwi ds. gospodarki: Bruno Le Maire z Francji, Karel Havliček z Czech, Richard Sulik ze Słowacji i László Palkovics z Węgier. Stronę polską reprezentował Jarosław Gowin, Wicepremier i Minister Rozwoju, Pracy i Technologii oraz Krzysztof Drynda, Prezes Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu, a także przedstawiciele biznesu. Dyskusja podczas wydarzenia koncentrowała się wokół wyzwań stojących przed sektorem farmaceutycznym i biotechnologicznym, wynikających z pandemii COVID-19.

Znalezienie leków i szczepionki na chorobę COVID-19 oraz poprawa dostępu pacjentów do leków to obecnie kluczowe zagadnienia dla świata nauki i państw na całym świecie. Od przeszło roku ochrona życia i zdrowia ludzi jest najważniejszą wartością, a potencjał przemysłowy i technologiczny stały się bardzo ważnym elementem międzynarodowej konkurencyjności gospodarki Unii Europejskiej.

Polska w ramach Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO) planuje udzielanie wsparcia w zakresie rozwoju działalności badawczo-rozwojowej w obszarze aktywnych substancji farmaceutycznych i leków oraz wsparcie w obszarze budowy infrastruktury produkcyjnej. Reformy zawarte w KPO powinny długofalowo pozytywnie wpłynąć na branżę biotechnologiczną, zieloną (neutralną klimatycznie i cyrkularną) oraz cyfrową transformację - powiedział Jarosław Gowin, Wicepremier i Minister Rozwoju, Pracy i Technologii.

KPO ma także istotne znaczenie dla odbudowy polskiej gospodarki po pandemii. W celu podkreślenia roli sektora farmaceutycznego w budowaniu innowacyjnej gospodarki oraz poprawie dostępu do bezpiecznych i skutecznych leków na spotkaniu w Krakowie została podpisana wspólna deklaracja Grupy Wyszehradzkiej i Francji o wzajemnej współpracy w zakresie rozwoju przemysłu farmaceutycznego.

Doświadczenia ostatniego roku pokazały, że oparcie bezpieczeństwa lekowego Europy o globalne łańcuchy dostaw jest niebezpieczne i może prowadzić do istotnych niedoborów leków. Głównym powodem powstawania tych niedoborów jest koncentracja produkcji aktywnych substancji farmaceutycznych (API) dla światowego przemysłu farmaceutycznego w Chinach i Indiach. Tym samym dyskusja na temat odporności łańcucha wartości w tym obszarze i powrót do kondycji po kryzysie nabrała nowego, pilnego charakteru - powiedział Krzysztof Drynda, Prezes Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu.

- Głównym kierunkiem eksportowym dla polskich producentów są kraje Unii Europejskiej. Największym odbiorcą są Niemcy, do których w 2019 r. trafiło 28,4% polskiego eksportu branży farmaceutycznej - podkreślił prezes Drynda.

Uczestnicy spotkania zgodzili się, że dotychczasowa polityka UE musi być zweryfikowana o zagadnienia związane z bezpieczeństwem dostaw surowców. Pomocne tu mogą być w szczególności narzędzia i środki do monitorowania braków czy gromadzenia zapasów dla producentów i przedsiębiorstw handlowych, zajmujących się produktami krytycznymi oraz zabezpieczenie i zapewnienie minimalnych zdolności produkcyjnych UE w zakresie tych produktów, w tym poprzez ukierunkowany reshoring.

Branża farmaceutyczna w Polsce

Sektor farmaceutyczny w Polsce jest liderem innowacyjności. Ponad 2/3 (66,7 proc.) ogółu przedsiębiorstw zajmujących się produkcją wyrobów farmaceutycznych to podmioty innowacyjne. Produkcja leków i wyrobów farmaceutycznych w Polsce przyczynia się do wytworzenia PKB o wartości ponad 15 mld czyli około 1% PKB.

100 tys. miejsc pracy bezpośrednio i pośrednio związanych jest z krajowym przemysłem farmaceutycznym.

Eksport branży farmaceutycznej z Polski w latach 2015–2019 wzrósł o 23,9% z poziomu 2,8 mld EUR do 3,5 mld EUR. Największy udział 71,6% w polskim eksporcie farmaceutyków mają leki składające się z mieszanych lub niezmieszanych produktów do celów terapeutycznych lub profilaktycznych „włącznie z tymi w postaci podawania przezskórnego” lub w postaciach lub opakowaniach do sprzedaży detalicznej. Głównym kierunkiem eksportowym dla polskich producentów są kraje Unii Europejskiej. Największym odbiorcą są Niemcy, do których w 2019 r. trafiło 28,4% polskiego eksportu branży farmaceutycznej. Trzej kolejni odbiorcy to Rosja, Czechy i Wielka Brytania, które nabyły łącznie 22,4% eksportowanych przez Polskę produktów. 10 największych krajów importerów polskiej branży farmaceutycznej odpowiada za blisko 69,6% eksportu.

Wartość polskiego importu podstawowych substancji farmaceutycznych, leków i pozostałych wyrobów farmaceutycznych w 2019 r. wyniosła 7,1 mld euro (3 proc. polskiego importu towarów), z czego 1/3 stanowiły substancje czynne i półprodukty. Najważniejszymi dostawcami były: Niemcy, Belgia, Francja, Włochy, Szwajcaria, Irlandia i Chiny. Udział tych ostatnich w polskim imporcie produktów działu 21 PKWiU wyniósł 4,6 proc. Ponad połowę tego importu stanowiły substancje czynne i półprodukty. Wśród najważniejszych importowanych substancji czynnych wykorzystywanych do produkcji leków w Polsce, w przywozie wielu z nich kluczowym dostawcą są Chiny. W 2019 r. z tego kraju pochodziło np. ponad 30 proc. importu sulfonamidów (składnik leków przeciwbakteryjnych), 36 proc. lizyny oraz jej soli (organiczny związek chemiczny z grupy aminokwasów białkowych, budulec białek), 62 proc. witaminy C i jej pochodnych, 71 proc. heparyny i jej soli, 97 proc. rutyny oraz 96 proc. Tetracyklin.

Branża biotechnologiczna w Polsce

W 2019 r. działalność w dziedzinie biotechnologii prowadziły 182 przedsiębiorstwa, nazywane przedsiębiorstwami biotechnologicznymi (BF). Wśród nich 53,3% stanowiły przedsiębiorstwa określane jako wyspecjalizowane w działalności biotechnologicznej (DBF). Przedsiębiorstwa prowadzące działalność badawczą i rozwojową (B+R) w dziedzinie biotechnologii (BRDF) obejmowały 63,7% ogólnej liczby przedsiębiorstw biotechnologicznych, z czego blisko 60% prowadziło tylko działalność B+R w dziedzinie biotechnologii. Pozostała część przedsiębiorstw (BRDF) łączyła działalność B+R z produkcją biotechnologiczną.

Nakłady wewnętrzne przedsiębiorstw poniesione na działalność w dziedzinie biotechnologii w 2019 r. wyniosły 1 187,3 mln zł, z tego 80,7% stanowiły środki własne przedsiębiorstw.

W Polsce w 2019 r. działalność B+R w dziedzinie biotechnologii prowadziło 231 podmiotów, z czego nieco ponad połowę stanowiły podmioty sektora przedsiębiorstw. Najliczniejszą grupą pod względem obszarów zastosowania biotechnologii były podmioty zajmujące się ochroną zdrowia ludzi – 56,7% ogólnej liczby podmiotów prowadzących biotechnologiczną działalność B+R. Nakłady wewnętrzne na działalność B+R w dziedzinie biotechnologii w 2019 r. uległy zwiększeniu w skali roku o 6,5%, osiągając wartość 976,8 mln zł. Nakłady wewnętrzne podmiotów zaliczanych do sektora przedsiębiorstw stanowiły 47,8% tej kwoty, sektora szkolnictwa wyższego – 51,7%, natomiast sektora rządowego wraz z sektorem prywatnych instytucji niekomercyjnych – 0,5%. W 2019 r. w działalność B+R w dziedzinie biotechnologii zaangażowanych było 7 727 osób. Liczba pracujących zmniejszyła się w stosunku do roku poprzedniego o 4,5%. Niemal 3/4 personelu zaangażowanego w działalność B+R w dziedzinie biotechnologii stanowiły osoby wykonujące prace naukowo-badawcze.

Wśród sektorów wykonawczych najwyższymi nakładami na działalność B+R w dziedzinie biotechnologii charakteryzował się sektor szkolnictwa wyższego, który przeznaczył na prowadzenie badań naukowych i prac rozwojowych w dziedzinie biotechnologii ponad pół mld zł, co stanowiło 51,7% nakładów wewnętrznych na działalność B+R w dziedzinie biotechnologii. W przypadku sektorów przedsiębiorstw oraz rządowego łącznie z sektorem prywatnych instytucji niekomercyjnych udział ten wyniósł odpowiednio 47,8% i 0,5%.

Wśród polskich firm biotechnologicznych odnoszących sukcesy na arenie europejskiej i międzynarodowej wymienić należy: Mabion, OncoArendi Therapeutics, Genomtec.

O Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu

Polska Agencja Inwestycji i Handlu (PAIH) jest instytucją doradczą, działającą we współpracy z Grupą Polskiego Funduszu Rozwoju (PFR) pod kierownictwem Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii. PAIH to pierwszy punkt kontaktu dla eksporterów i inwestorów. Działa zarówno w Polsce, jak i poprzez sieć biur na całym świecie. Wzmacnia rozpoznawalność polskich marek na międzynarodowych rynkach, promuje rodzime produkty i usługi oraz rozwiązania technologiczne made in Poland. Agencja pomaga przedsiębiorcom w wyborze optymalnej ścieżki ekspansji za granicą. Wspiera również napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych do Polski oraz realizację polskich inwestycji w kraju. PAIH współpracuje z sektorem publicznym i partnerami regionalnymi, oferując m.in.: szkolenia, audyt i promocję nieruchomości inwestycyjnych, współpracę przy organizacji misji biznesowych oraz wsparcie komunikacyjne przy realizacji wspólnych projektów.

Relacja ze Spotkania Biznesowego V4 + Francja:

Galeria zdjęć: